W dniu 1 czerwca 2024 roku weszła w życie zmiana ustawy o kredycie konsumenckim dokonana ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia niektórych skutków kradzieży tożsamości.   Na podstawie wyżej wskazanej nowelizacji do ustawy o kredycie konsumenckim dodano art. 9b, który jest przepisem bezwzględnie obowiązującym. Nakłada on na kredytodawców, przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki oraz przed zmianą takiej umowy, w wyniku której następuje zwiększenie zadłużenia, obowiązek zweryfikowania w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL czy numer PESEL konsumenta jest zastrzeżony.   W przypadku stwierdzenia, że numer PESEL konsumenta jest zastrzeżony w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL w dacie zawarcia umowy, z której wynika dochodzone roszczenie, kredytodawca nie może domagać się od konsumenta i jego następców prawnych zaspokojenia wierzytelności z tytułu zawarcia umowy o kredyt konsumencki jak również dokonać jej zbycia.   Obowiązek zweryfikowania w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL oraz konsekwencje wynikające z faktu zastrzeżenia numeru PESEL w dacie zawarcia umowy nie znajdują zastosowania w sytuacji, gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

1. w wyniku zawarcia umowy o kredyt konsumencki następuje transfer środków pieniężnych pochodzących z udzielanego kredytu przez kredytodawcę do sprzedawcy lub usługodawcy, z którym kredytobiorcę wiąże inna umowa lub relacja gospodarcza, a środki z udzielonego kredytu służą regulacji zobowiązań kredytobiorcy z tytułu umowy lub relacji gospodarczej kredytobiorcy z tym sprzedawcą lub usługodawcą;
2. udzielenie kredytu konsumenckiego następuje na odległość z wykorzystaniem przez kredytobiorcę środków komunikacji elektronicznej, a konsument został uwierzytelniony z wykorzystaniem indywidualnych danych uwierzytelniających;
3. kredyt konsumencki udzielany jest w związku z umową o charakterze ciągłym, regulującą zasady jego udzielania, oraz łączna wartość wszystkich zobowiązań do zapłaty z tytułu udzielonych kredytów konsumenckich w związku z umową o charakterze ciągłym w żadnym momencie nie przekracza wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, oraz przed zawarciem umowy o charakterze ciągłym nastąpi weryfikacja:

• zastrzeżenia numeru PESEL w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL i poinformowanie konsumenta o braku weryfikacji tego zastrzeżenia przed udzielaniem poszczególnych kredytów konsumenckich w ramach tej umowy, a także
• tożsamości konsumenta z wykorzystaniem rozwiązań umożliwiających jego identyfikację.

  Weryfikacja zastrzeżenia numeru PESEL może zostać dokonana samodzielnie albo za pośrednictwem instytucji utworzonej na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy tj. Biura Informacji Kredytowej. Istnieje również możliwość skorzystania z innych pośredników.   W przypadku, w którym kredytodawca nie może dokonać weryfikacji z uwagi na niedostępność systemu teleinformatycznego, w którym prowadzony jest rejestr zastrzeżeń numerów PESEL, kredytodawca po ponownej nieudanej próbie może odmówić zawarcia umowy do czasu przywrócenia dostępności systemu albo zawrzeć umowę przy zachowaniu należytej staranności przy weryfikacji tożsamości Klienta i udokumentowaniu przeprowadzenia tej weryfikacji.   Zakaz domagania się od Konsumenta i jego następców prawnych zaspokojenia roszczenia oraz zakaz zbywania wierzytelności wynikającej z umowy o kredyt konsumencki zawartej w czasie, w którym numer PESEL konsumenta był zastrzeżony w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL nie ma zastosowania w przypadku, w którym umowa została zawarta przy zachowaniu należytej staranności, przy zweryfikowaniu tożsamości konsumenta i udokumentowaniu jej zachowania, w trakcie niedostępności systemu teleinformatycznego, w którym prowadzony jest rejestr zastrzeżeń numerów PESEL, trwającej dłużej niż 15 minut, innej niż planowana, o której informacja została umieszczona w Biuletynie Informacji Publicznej.   Przepis znajduje zastosowanie do umów zawartych od dnia 1 czerwca 2024 roku.