W dniu 2 grudnia 2021 roku odbyło się również pierwsze czytanie projektu ustawy o sądach pokoju oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Druk 1762) dotyczącego powołania sądów pokoju we wszystkich powiatach, miastach na prawach powiatów i dzielnicach gminy Warszawa jako sądów pierwszej instancji orzekających w sprawach mniejszej wagi.   Zgodnie z projektem ustawy Sąd pokoju ma zostać utworzony dla obszaru jednego powiatu, miasta na prawach powiatu i dzielnicy m. st. Warszawy. Jeden sędzia pokoju ma przypadać na 40 000 mieszkańców. Siedzibą sądu pokoju ma być sąd rejonowy a w braku takiego sądu urząd dzielnicy. Wynagrodzenie sędziego sądu pokoju ma odpowiadać wynagrodzeniu sędziego sądu rejonowego. W sądach pokoju mają być zatrudnieni asystenci sędziego, przy czy na jednego sędziego pokoju ma przypadać dwóch asystentów.   Do zakresu spraw cywilnych rozpoznawanych przez sądy pokoju mają należeć

1. sprawy o prawa majątkowe, świadczenie, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10.000 zł;
2. sprawy, o których mowa w dziale II Tytułu II Kodeksu cywilnego (tj. o roszczenia z rękojmi lub gwarancji) – jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza kwoty dwóch tysięcy złotych;
3. spory z powództwa najemcy lokalu mieszkalnego przeciwko wynajmującemu;
4. sprawy określone w art. 144 Kodeksu cywilnego (tj. spory sąsiedzkie o tzw. immisje);
5. spory z czynów niedozwolonych, jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10.000 zł, a dochodzone przez powoda roszczenie nie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;
6. spory o naruszenie posiadania, jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10.000 zł;
7. spory o wydanie własności i o ochronę własności, jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10.000 zł.

  W sprawach rozpoznawanych przez sąd pokoju posiedzenia przygotowawczego nie będzie się przeprowadzało, chyba że z okoliczności sprawy wynika, że przeprowadzenie posiedzenia przygotowawczego może przyczynić się do sprawniejszego rozpoznania sprawy.   Sąd pokoju będzie mógł przekazać rozpoznawaną sprawę z uwagi na jej skomplikowany charakter do rozpoznania sądowi rejonowemu jako sądowi pierwszej instancji.   Od wyroku sądu pokoju każdej ze stron będzie przysługiwał środek zaskarżenia do sądu drugiej instancji, którym będzie sąd rejonowy obejmujący swoją właściwością miejscową funkcjonowanie sądu pokoju. Apelację od wyroku sądu pokoju będzie się wnosiło do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie tygodniowym od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem. Brak wniesienia środka zaskarżenia od wyroku sądu pokoju powodujący jego uprawomocnienie się skutkował będzie nadaniem temu wyrokowi z urzędu klauzuli wykonalności. Klauzula wykonalności  będzie nadawana wyrokowi sądu pokoju w terminie 3 dni od jego uprawomocnienia się.   Na stanowisko sędziego pokoju będzie mógł być powołany ten, kto:

• posiada wyłącznie obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i publicznych, a także nie był prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
• jest nieskazitelnego charakteru;
• ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł zawodowy magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej;
• jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego;
• ukończył 35 lat;
• złożył egzamin sędziowski lub prokuratorski;
• zajmując stanowisko asesora sądowego, pełnił obowiązki sędziego co najmniej przez trzy lata.

Przy czym wymagania, o których mowa powyżej nie będą dotyczyły osób zajmujących:

• stanowisko sędziego sądu administracyjnego lub sądu wojskowego;
• stanowisko prokuratora co najmniej przez pięć lat;
• zatrudnionych w polskiej szkole wyższej, w Polskiej Akademii Nauk, w instytucie badawczym lub innej placówce naukowej i posiadających tytuł naukowy profesora nauk prawnych albo stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych;
• wykonujących zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza – co najmniej przez pięć lat;
• zajmujących stanowisko prezesa, wiceprezesa, radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej - co najmniej przez pięć lat.

  Sędziowie pokoju mają być wybierani w wyborach równych, powszechnych, bezpośrednich, proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym na 5 letnie kadencje.   W sprawach rozpatrywanych przez sędziów pokoju pobierana byłaby opłata stała w wysokości 100 zł. Ustawa miałaby wejść w życie 1 stycznia 2022 roku.